Τα Εθνικά Αγροτικά Ορφανοτροφεία και Οικοτροφεία
Η ίδρυση και λειτουργία των ιδρυμάτων αυτών συμπίπτει με την κρισιμότερη περίοδο της πολιτικής ζωής του ελληνικού κράτους που σημαδεύεται από τη Μικρασιατική καταστροφή, τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Εμφύλιο Πόλεμο. Τα οξύτατα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που γέννησαν οι αλλεπάλληλοι πόλεμοι προκάλεσαν την αύξηση των ορφανών παιδιών, την οικονομική νέκρωση της υπαίθρου και την εξαθλίωση των λαϊκών στρωμάτων. Υπό την πίεση του μεγάλου κύματος των Μικρασιατών προσφύγων που κατέκλυσε διάφορες περιοχές της χώρας, το ελληνικό κράτος από το 1923 και μετά, με αποκορύφωμα τη διακυβέρνηση του Βενιζέλου 1928-1932, εφάρμοσε μια κοινωνική-προνοιακή πολιτική με την ίδρυση και λειτουργία πολλών ορφανοτροφείων και οικοτροφείων. Τα περισσότερα από αυτά ήταν σχολικής, επαγγελματικής ή βιοτεχνικής κατεύθυνσης, ενώ λειτούργησαν και ορισμένα αγροτικής κατεύθυνσης. Από το 1925 έως το 1942 συστάθηκαν 13 Εθνικά Αγροτικά Ορφανοτροφεία και Οικοτροφεία λειτουργώντας από αυτά μόνο 9.
Η σύσταση των αγροτικών ορφανοτροφείων και οικοτροφείων εκτός από τη φροντίδα προς τα ορφανά και απροστάτευτα παιδιά απέβλεπε και στη συστηματική γεωργική εκπαίδευση και μέσω αυτής, στην ένταξη των αποφοίτων στον κοινωνικό και οικονομικό ιστό της χώρας, σε μια στιγμή που η γεωργία ήταν σημαντικότατος τομέας για την εθνική οικονομία.
Τα αγροτικά ορφανοτροφεία και οικοτροφεία λειτουργούσαν σαν οργανωμένα και πειθαρχημένα στρατόπεδα, ενώ η ομοιόμορφη και διατεταγμένη με αυστηρούς κανόνες ζωή εκφράζοταν και από την ομοιόμορφη ενδυμασία των τροφίμων. Για τα παραπτώματα, την απειθαρχία, την αναξιοπρεπή συμπεριφορά εντός ή εκτός του ιδρύματος, καθώς και για την άρνηση εκτέλεσης διατεταγμένης άσκησης ή άλλης υπηρεσίας του ιδρύματος επιβάλλονταν στους τροφίμους οι πειθαρχικές ποινές που προβλέπονταν από τον κανονισμό λειτουργίας. Το αυστηρό αυτό πλαίσιο υποχώρησε αισθητά τη δεκαετία του 1960. Την περίοδο αυτή επικράτησαν νέες αντιλήψεις για την ιδρυματική περίθαλψη με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, την καταπολέμηση του «ιδρυματισμού», καθώς και την ανάπτυξη της επικοινωνίας των παιδιών με τους συγγενείς τους και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, ενώ καταργήθηκε η ομοιόμορφη ενδυμασία.
Το Εθνικό Σκαγιοπούλειο Αγροτικό Ορφανοτροφείο Αρρένων Πατρών
Ο Παναγιώτης Σκαγιόπουλος γεννήθηκε στην Πάτρα το 1864. Σε νεαρή ηλικία εργάστηκε ως ιδιωτικός υπάλληλος, αλλά η έμφυτη κλίση του στο εμπόριο τον ανέδειξε γρήγορα σε έναν από τους πιο επιτυχημένους σταφιδέμπορους της εποχής. Παρά τον πλούτο που απέκτησε, δεν παρασύρθηκε από το πνεύμα του ευδαιμονισμού, αλλά υλοποίησε όσα ο αλτρουισμός του υπαγόρευε ιδρύοντας το Σκαγιοπούλειο Ορφανοτροφείο. Με ιδρυτική πράξη που κυρώθηκε με το Διάταγμα της 24-9-1926 συνέστησε το ίδρυμα Σκαγιοπούλειο Ορφανοτροφείο. Με δικές του δαπάνες είχε αγοράσει νωρίτερα μια έκταση μέσα στην Πάτρα στην θέση «Χαλκόματα» ή «Γυρί» όπου ανεγέρθησαν οι απαραίτητες κτηριακές εγκαταστάσεις. Ο Π. Σκαγιόπουλος ανταποκρινόμενος σε μια πραγματική κοινωνική ανάγκη της χώρας τη δεδομένη χρονική στιγμή, που δημιούργησαν οι συνεχείς πολεμικές περιπέτειες, έθεσε ως σκοπό του ιδρύματος την ανατροφή, περίθαλψη, στοιχειώδη εκπαίδευση και την άσκηση στη γεωργία των ορφανών παιδιών του πολέμου, διαθέτοντας «εν ζωή» το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του.
Το Σκαγιοπούλειο Ορφανοτροφείο περιλαμβάνει κτήμα 33 στρ. μέσα στο οποίο είναι κτισμένα τα κτήρια καθώς και ο Ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Πρόκειται για ένα νεοκλασικό αρχιτεκτονικό μνημείο για την πόλη της Πάτρας. Αποτελείται από δύο τομείς. Το κεντρικό κτήριο είναι διώροφο και περιλαμβάνει γραφεία, θαλάμους-υπνωτήρια, χώρους υγιεινής, βιβλιοθήκη. Το δευτερεύον κτήριο είναι ισόγειο και περιλαμβάνει μαγειρεία, εστιατόριο, πλυντήρια-σιδερωτήρια καθώς και τέσσερις αίθουσες διδασκαλίας. Τα δύο κτήρια συνδέονται μεταξύ τους με ανοιχτή στοά σκεπασμένη με ξυλόδετη κεραμοσκεπή στέγη. Τα κτήρια και οι βοηθητικές εγκαταστάσεις τους κατασκευάστηκαν το 1926 από Γάλλους αρχιτέκτονες.
Μετά την αποπεράτωση των κτηριακών έργων το 1928 ο Σκαγιόπουλος παραχώρησε το ακίνητο στο κράτος για την εγκατάσταση αγροτικού ορφανοτροφείου που είχε στο μεταξύ συσταθεί. Η παραχώρηση αυτή ορίστηκε αρχικά για δέκα χρόνια και ανανεώνεται από τότε μέχρι σήμερα με σχετικά διατάγματα.
Μέχρι το θανατό του ο Π. Σκαγιόπουλος παρακολουθούσε στενά τη λειτουργία και πορεία του αγροτικού ορφανοτροφείου και το ενδιαφέρον του υπήρξε παράγοντας ομαλής λειτουργίας, συνεχούς ανάπτυξης και προόδου του ιδρύματος. Πέθανε στις 13-1-1942 σε ηλικία 78 ετών. Με τη δημοσίευση της διαθήκης του ο διαθέτης εγκαθιστά κληρονόμο της περιουσίας του το Σκαγιοπούλειο Ορφανοτροφείο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.